تاریخچه و دلیل پوشیدن لباس فارق التحصیلی

مفهوم و دلیل پوشیدن لباس فارق التحصیلی :

از زبان مرحوم پرفسور محمود حسابی پدر علم فیزیک ایران :
یادآوری نقاط برجسته فرهنگی کشورمان،تنها طبقه با ارزش دانش پژوه، دانش خواه، فارق التحصیل و ممتازان علمی و فرهنگی جامعه را دلگرم نمی سازد، بلکه یاد آور آن است که مراقبت از نمادهای پر ارزش سنت های اصیل دوهزار ساله و اسطوره های به وجود آورنده این زیربنای با شکوه و شایسته و احترامی که موجب سرافرازی تک تک مردم سرزمین ما را فراهم می آورد، از هر نظر باید توجه و نگهداری شود.

هنگامی که دانشجویان به اخذ مدارج دانشگاهی (لیسانس، فوق لیسانس، دکترا) مفتخر می شوند، در روز فارغ التحصیلی لباس بلندی مانند قبا، عبا و یا ردایی را که معمولا رنگ آن مشکی است ( البته در دانشگاه های خارجی بستگی به انتخاب رنگ از سوی دانشگاه های مختلف را دارد) بر تن فارغ التحصیلان می کنند.

بند جلوی آن را می بندند و سپس روی سر آنها یک کلاه چهارگوش می گذارند. البته در دانشگاه های خارجی روی سر فارق التحصیلان دانشگاهی تا تا دکترا یک کلاه چهارگوش و از دکترا به بالا یک کلاه شش گوش می گذارند که منگوله ای از پشت سر این کلاه آویزان است که بند آن از مرکز کلاه شروع شده و هنگامی که لوح فارق التحصیلی دانش آموخته خوانده می شود توسط استاد، آن دانش آموخته این منگوله را از پشت سر به جلو سر منتقل می کند تا به عنوان علامتی از دانش آموخته شدن از جلوی سر آویزان باشد.

یک نمونه دیگر از ارزش های ایرانی که خیلی ها آن را نمی شناسد ردای فارق التحصیلی است.وقتی یک دانشجو در دانشگاه می خواهد مدرک عالی خود را بگیرد، یک لباس بلند مشکی به تن او می کنند و یک کلاه چهارگوش که از یک گوشه آن یک منگوله آویزان است برسر او می گذارند و بعد او لوح فارغ التحصیلی را می خواند.همه ی دنیا به احترام آویسن(ابن سینا-پورسینا)Avicenna  این لباس، قبا و عبا را که لباس خاص دانشمندان ایرانی(مغ های اندیشمند ایرانی) است به چنین شکل و به منظور یادآوری ارزش های آن نشانی باشد از متفاوت بودن شخص دانش آموخته با فرد معمولی و در راستای احترام به شخص ابن سینا به عنوان پدر علم جهان.

درمورد تاریخچه ی این کلاه و منگوله ی این کلاه که سمبلی از یادآوری دستار خراسانی(عمامه) بوده است که همواره ابن سینا به دور سر خود می بسته و اضافه دستارش(تحت الحنک) را مثل تمام خراسانی ها که هنوز این سنت ها را در کشور ما محفوظ داشته اند و این اضافه دستار خود را موقع کار بر پشت شانه می اندازند، ابوعلی سینا نیز همین عمل را انجام می داده و تمام مدتی که مشغول پژوهش در امر علمی بوده است(یک روز، سه ماه، شش ماه) اضافه این دستار از دورسرش بر پشت شانه او آویزان بوده و هنگامی که بر کشف جهانی خود(دریافت علمی) می رسیده است این اضافه را از پشت شانه خود به جلوی سینه می انداخته تا تحقیق وهدف علمی و کشف خود را به اطلاع پژوهشگران و همکار خود رسانده، هموطنان و همشهریان خود را از یک دستاورد نوین را برای ادای خوشحالی خود و تبریک به او جشن و مهمانی آماده ساخته و یک وجد پژوهشی و نو خواهی علمی را در جامعه بوجود آورده آورده است، که اکنون ما در بین دانش آموختگان و دانشگاه های خود این رفتار را به احترام آن رسم زیبای ایرانی در کشور خویش، در یادآوری کسب علم و دانش برپا می سازیم.

در راستای علم دانستن ایرانیان و بها دادن به دانشمندان این سرزمین و عالم دانستن ایرانیان که مغ معنای پر ارزشی داشته و هرگاه اروپایی ها، آمریکایی ها یا ژاپنی ها دستگاه جدیدی را اختراع و به بازار عرضه می کنند از کلمه Magic در زبان انگلیسی و یا Magique nv در زبان فرانسه که بر گرفته از کلمه Mage به معنای مغ و دانشمند ایرانی می باشد بهره می جویند و این نام پر ارزش را بهترین وسیله برای اطمینان و جلب نظرخود می دانند. این نکته بسیار اهمیت دارد که دنیای توسعه یافته و به ویژه اروپا خودشان دانشمندی مثل افلاطون دارند ولی چون می دانند که ایرانیان حرف اول علم را قبل از آنها زده اند، برای جلب مشتری هرگز از کلمه Platonic یعنی افلاطون استفاده نکرده، بلکه همان کلمه Magic را بکار می برندکه سمبل علم جهان و یادآور ایرانیان اندیشمند، دانشمند و دانش پرور می باشد.جا دارد جامعه دانشگاهی ما نیز از این مسائل آگاهی داشته باشد و به عظمت کشورمان با اتکا به علم، ارج و قرب نهاده و خویشتن خویش را با همت دستگاه های اجرایی و تشویق عموم به ویژه جوانان در کوشش برای توسعه علم بازیابیم.